Itterbeekvallei

In de vallei van de Itterbeek
Op de grens van de gemeenten Bree en Meeuwen-Gruitrode stroomt de Itterbeek. Limburgs Landschap vzw beheert heel wat natuurgebieden in deze vallei. Verschillende natuurgebieden zijn er genoemd naar een aantal beken en beekjes die uiteindelijk samenvloeien tot de Itterbeek. Stroomopwaarts van Opitter onderscheiden we in het noorden de Eetseveldbeek, de Wijshagerbeek en de Boshoverbeek. In het zuiden vloeit de Itterbeek, welke onderwege het water van de Baatsbeek mee afvoert. Heel bijzonder zijn de V-vormige dalen van de Itterbeek en de Eetsevelderbeek. Ze bezorgen de streek de toepasselijke naam ’Klein Zwitserland’. Limburgs Landschap vzw beheert ongeveer 100 ha aan natuurgebieden in die valleien.

Itterbeek
Het dal van de Itterbeek begint zich te vormen net ten westen van de dorpskern van Gruitrode. Het droogdal is inmiddels volgebouwd. Permanent water vinden we vanaf de slotgrachten van de commanderij van Gruitrode. De menselijke bebouwing gaat hier terug tot voor 1346. Voorbij de commanderij begint de Itterbeek vrij te meanderen. Voor het dal met zijn (verlaten) hooilanden, vijvers en typische bron- en broekbossen is een gezonde waterbalans de eerste prioriteit. Het bronwater dat uit het dal op welt staat er garant voor een bijzonder vegetatie bestaande uit elzenbronbos met kenmerkende soorten als verspreidbladige goudveil, bittere veldkers en dotterbloem. Limburgs Landschap vzw probeert er door de aankoop van percelen de stukken met de zeldzame soorten te behouden.

Baatsbeek
De Baatsbeek is een zijriviertje van de Itterbeek en ontspringt in Neerglabbeek. Dit beekvalleitje werd verworven door de provincie Limburg. De gronden zijn in beheer gegeven aan Limburgs Landschap vzw. De beheerde percelen zijn ingericht tot grasland en moerasgebied. In dit deel van de vallei voelen de goudvink en kleine karekiet zich thuis. Door aangepast beheer zijn de vrij ruige graslanden bloemenrijker geworden.

Wijshagerbeek en Boshoverbeek
De Wijshagerbeek ontspringt in Wijshagen. De bronnen bestaan uit een grachtensysteem die het grootste deel van het jaar droog staan. Het is maar vanaf de Leemakkerstraat in Wijshagen dat de beek het hele jaar water houdt. Vanaf hier volgt er echter al onmiddellijk een overstort van de riolering wat de waterkwaliteit niet ten goede komt. De waarde van de natuur zit hier meer in de afwisseling van droog en nat en de landschappelijke afwisseling van akkers, graslanden en bossen. In het droge deel komen nog een viertal jeneverbessen voor, een planten soort die het in Vlaanderen moeilijk heeft. Op een schraal grasland broedt jaarlijks de boomleeuwerik en komt er bovendien een mooie populatie gouden sprinkhanen voor. In de rand van een aantal akkers vinden we eeuwenoude beuken en eiken. Dit is het broedgebied van de hier veelvuldig voorkomende geelgors. De Boshoverbeek is een klein zijbeekje dat ontspringt in het bos. De waterkwaliteit is er prima en bijgevolg geschikt voor zeldzame libellen van stromend water. Verder prachtige dottergraslanden.

De Eetsevelderbeek
Wanneer Wijshagerbeek en Boshoverbeek samenvloeien spreken we van de Eetsevelderbeek. In dit deel van de vallei zijn er tientallen vijvers gegraven en weekendverblijven gebouwd. De meeste van deze constructies zijn illegaal. De generatie die hier hun ontspanning zocht, verdwijnt stilaan. Dit maakt dat deze percelen steeds vaker kunnen aangekocht worden om in te richten als natuurgebied. Ecologische inrichting van de vijvers en afbraak van de constructies dringt zich dan op. Verder komen in dit deel van de vallei mooie open plekken voor met ruige vegetatie. Een goede zoektocht leert evenwel dat er potenties zijn voor laagveen wegens het voorkomen van onder andere waterdrieblad en wateraardbei. Vanaf de Pollismolen in Opitter kan je de verscheidenheid van de vallei ontdekken via de uitgestippelde wandelroutes.

Te ontdekken in dit gebied!

Heb je nog vragen over dit gebied?